Fræðsla um vinnutíma og laun

Launaseðillinn

Um hver mánaðamót skal starfsmaður fá launaseðil, bæði svo hægt sé að fara yfir það hvernig laun eru reiknuð og ekki síður til að staðfesta að um ráðningasamband sé að ræða; að skattar og önnur gjöld séu dregin frá í samræmi við gildandi lög og reglur.

Það er mikilvægt að fara yfir launaseðilinn við hver mánaðamót og fylgjast með því að laun séu reiknuð út í samræmi við vinnuframlag. Þetta á sérstaklega við starfsfólk sem vinnur á vöktum, er með breytilegan vinnutíma og/eða í tímavinnu.  

Vinnutími - utanumhald

Á mörgum vinnustöðum er stimpilklukka þar sem starfsmenn stimpla sig inn og út. Starfsmaður sem gleymir að stimpla sig inn og/eða út getur óskað eftir því við yfirmann að handfæra vinnutímann, en þá er ekki síður mikilvægt að starfsmaður fylgi því eftir með því að skoða launaseðilinn til að tryggja að vinnutíminn hafi verið færður inn. Mannleg mistök gerast á báða bóga. Hægt er að óska eftir útprentun úr stimpilklukku til að bera saman tíma.

Starfsmenn geta haldið utan um eigin vinnutíma og skráð aukavinnustundir, vaktir, veikinda- og frídaga í dagbók eða með rafrænum hætti t.d. í Excel eða Notes. 

Flest fyrirtæki gefa út rafræna launaseðla, starfsmenn fá þá ýmist senda á netfang sitt eða hafa aðgang að þeim í sínum heimabanka undir rafrænum skjölum. Fái starfsmaður launaseðla afhenta útprentaða eða í pósti hvetjum við viðkomandi til þess að halda vel utan um þá og geyma. 

Launataxtar - dæmi 

Mörgum getur reynst flókið að átta sig á hvaða launataxtar eiga við um þeirra vinnutíma, á þetta helst við um starfsfólk í vakta- eða tímavinnu. Til glöggvunar höfum við sett upp þrjú dæmi fyrir starfsmenn í verslun sem sýna hvaða launataxtar eiga við. 

Það er ágætis regla fyrir starfsfólk sem starfar lengi hjá sama fyrirtæki að kanna hvort að það eigi rétt á hækkun launa vegna starfsreynslu. Miðað er við hækkun eftir ákveðið tímabil, sem er mislangt eftir starfsgreinum og aldri. Starfsreynsla getur þannig hækkað laun umfram grunntaxta óháð aldri. 

Lista yfir launataxta má nálgast hér.

Ef þú ert í vanda með að skilja launaseðilinn þinn getur þú rætt við trúnaðarmann á þínum vinnustað eða leitað til okkar.

Á starfskraftur rétt á umbun fyrir að leysa stjórnanda sinn af? 

Þegar starfskraftur, sem ekki er ráðinn sem staðgengill stjórnanda, leysir stjórnanda sinn af í störfum t.d. vegna orlofs eða veikinda og sú afleysing stendur yfir í eina viku eða lengur, skal undirmaður eiga rétt til umbunar fyrir slíka afleysingu með hliðsjón af þeirri ábyrgð og því starfsálagi sem hann verður fyrir.

Mikilvægt er að aðilar semji um slíka umbun áður en til afleysingar kemur.